โฉมหน้าราชาชาตินิยม

ณ ปัจจุบัน น่าจับตาว่าอุดมการณ์ราชาชาตินิยมใหม่ซึ่งติดพ่วงอยู่กับการเป็นกษัตริย์นักประชาธิปไตยและเป็นที่นิยมของประชาชน (populist king) จะแปลงโฉมปรับตัวไปอย่างไรในบริบทความขัดแย้งของการเมืองเหลือง-แดง ซึ่งกินเวลานานนับทศวรรษแล้วและช่วงเวลาของการเปลี่ยนผ่านก็ใกล้เข้ามาทุกที อีกทั้งคนจำนวนไม่น้อยก็กังขาว่าเครือข่ายสถาบันฯ เป็นปฏิปักษ์กับประชาธิปไตยและนักการเมืองซึ่งได้รับความนิยมสูงสุดในประวัติศาสตร์การเมืองไทยสมัยใหม่หรือไม่
โฉมหน้าราชาชาตินิยม คือการรวมบทความว่าด้วยประวัติศาสตร์ของธงชัย วินิจจะกูล ที่มีประเด็นแวดล้อมแนวคิดเรื่องราชาชาตินิยมเก่า/ใหม่ หากนับจากปีที่นำเสนอบทความแรกคือ “ประวัติศาสตร์การสร้าง ‘ตัวตน’” (2530) จนถึงบทความล่าสุด “ความรู้เกี่ยวกับตัวตนของไทยภายใต้โลกคับแคบแบบเจ้ากรุงเทพฯ” (2557) น่าทึ่งว่านับเป็นเวลาเกือบ 30 ปีที่ธงชัยครุ่นคิดวิเคราะห์ถึงปริมณฑลต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบจากประวัติศาสตร์ไทยแบบราชาชาตินิยม หากไม่สำคัญ มีหรือคนคนหนึ่งจะใช้เวลาถึงครึ่งค่อนชีวิตในการพยายามตีแผ่แบมันให้เห็นกันจะๆ
กล่าวสำหรับเรา ฟ้าเดียวกัน หวังว่าการเผยให้เห็น “โฉมหน้า” ของ “ราชา­ชาตินิยม” ผ่านหนังสือเล่มนี้ จะช่วยให้สังคมไทยได้เปิดมุมมองใหม่ๆ ที่ต่างจากมุมมองของเจ้ากรุงเทพฯ ซึ่งครอบงำเรามานานนับศตวรรษ และมุมมองใหม่ๆ นี้อาจมีที่ว่างให้กับประวัติศาสตร์ของประชาชนไม่ว่าจะเป็นประวัติศาสตร์บาดแผล ประวัติ­ศาสตร์ท้องถิ่น (ที่ข้ามพ้นกรอบอุดมการณ์แบบชาตินิยมที่มีกรุงเทพฯ เป็นศูนย์กลาง) กระทั่งประวัติศาสตร์การสร้างชาติที่ถือกำเนิดจากประชาชนจริงๆ ต่อไปในอนาคต